زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

ابومحمد جعفر حذاء




اَبومُحَمَّدْ جَعْفَرِ حَذّاء (د ۳۴۱ق/۹۵۲م)، از عرفای فارس و استاد ابن خفیف بود.


۱ - معرفی ابو محمد جعفر حذاء


لقبش حذاء به معنی کفشگر است. ابومحمد از مردم شیراز بوده و در محله باغ‌نو آن شهر به کفش‌دوزی می‌پرداخته است.
[۱] روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ج۱، ص۴۱، به کوشش هانری کربن، تهران، ۱۳۶۰ش/۱۹۸۱م.
[۲] معین‌الدین جنید شیرازی، شد الازار، ج۱، ص۲۲۵، به کوشش محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران، ۱۳۲۸ش.

از زندگی و نحوه سیر و سلوک او اطلاع دقیقی در دست نیست، جزآنکه شاگرد و مرید ابوعمرو اصطخری بوده است.
[۳] عبدالکریم قشیری، الرسالة القشیریة، ج۱، ص۱۸۲، به کوشش انصاری شافعی، قاهره، ۱۳۷۹ق/۱۹۵۹م.
[۴] عبداللطیف بن صدرالدین ابی محمد روزبهان ثانی، روح الجنان فی سیرة الشیخ روزبهان، ج۱، ص۱۸۵، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، ۱۳۴۷ش.
[۵] عمر ابن ملقن، طبقات الاولیاء، ج۱، ص۴۹۴، به کوشش نورالدین شریبه، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۶۸م.
[۶] احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۳۰، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.

اعتقاد او در حق استادش چنان بود که برای حل مشکلات عرفانی خویش از شیراز به اصطخر می‌رفت.
[۷] عبدالکریم قشیری، الرسالة القشیریة، ج۱، ص۱۸۲، به کوشش انصاری شافعی، قاهره، ۱۳۷۹ق/۱۹۵۹م.


۱.۱ - مصاحبت با مشایخ معاصر


ابومحمد با مشایخ معاصر خویش نیز چون جنید ، شبلی ، ابوالحسن علی بن هند فارسی ، بندار بن حسن شیرازی و مؤمل جصاص مصاحبت داشته است
[۸] محمد سلمی، طبقات الصوفیه، ج۱، ص۴۱۴، به کوشش یوهانس پدرسن، لیدن، ۱۹۶۰م.
[۹] احمد ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء، ج۱۰، ص۳۶۲، بیروت، ۱۳۵۷ق/۱۹۳۸م.
[۱۰] خواجه عبدالله نصاری هروی، طبقات الصوفیه ،ص۴۱۲ ،به کوشش عبدالحی حبیبی،کابل،۱۳۴۱ش .
[۱۱] روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ج۱، ص۴۲، به کوشش هانری کربن، تهران، ۱۳۶۰ش/۱۹۸۱م.
[۱۲] شرف‌الدین ابراهیم‌بن صدرالدین، تحفة العرفان فی ذکر سید الاقطاب روزبهان، ج۱، ص۹، روزبهان‌نامه، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، ۱۳۴۷ش.
[۱۳] معین‌الدین جنید شیرازی، شد الازار، ج۱، ص۲۲۵، به کوشش محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران، ۱۳۲۸ش.
[۱۴] احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۷-۱۲۸، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
[۱۵] علی دیلمی، سیرت الشیخ الکبیر ابوعبدالله ابن الخفیف الشیرازی، ج۱، ص۱۴۱-۱۴۳، به کوشش، اشیمل-طاری، ترجمه رکن‌الدین یحیی بن جنید شیرازی، تهران، ۱۳۶۳ش.
[۱۶] عبدالرّحمن جامی، نفحات‌الانس، ج۱، ص۲۳۸-۲۳۹، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران، ۱۳۳۶ش.


۱.۲ - مریدان و شاگردان


ابومحمد مریدان و شاگردانی نیز داشته است و با آن‌که به شغل کفاشی اشتغال داشت، به تدریس علوم مختلف زمان خود نیز می‌پرداخت.
روزبهان در این باره می‌گوید: «شنیده‌ام که در مسجد محله باغ‌نو نعل‌دوختی و ۶ علم بر او می‌خواندند».
[۱۷] روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ج۱، ص۴۱، به کوشش هانری کربن، تهران، ۱۳۶۰ش/۱۹۸۱م.

گویند ابن خفیف خرقه خویش را از وی گرفته است.
[۱۸] احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۷، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
[۱۹] احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۹-۱۳۰، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.

ابومحمد در میان امیران و وزیران آن عصر نیز مریدانی داشته است.
عضدالدوله دیلمی به او اعتقاد بسیار داشت و مرید وی بود.
[۲۰] احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۸، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.


۱.۳ - کرامات


به ابومحمد کراماتی نیز نسبت داده‌اند که حاکی از اعتقاد مردم آن دوره به اوست.
[۲۱] روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ج۱، ص۴۱، به کوشش هانری کربن، تهران، ۱۳۶۰ش/۱۹۸۱م.

از او سخنانی در موضوعات مختلف عرفانی برجای مانده که در کتابهای تذکره و طبقات نقل شده است.
[۲۲] احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۸، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.

ابومحمد در شیراز درگذشت و در قبرستان محله باغ‌نو به خاک سپرده شد.
[۲۳] احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
[۲۴] معین‌الدین جنید شیرازی، شد الازار، ج۱، ص۲۲۶، به کوشش محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران، ۱۳۲۸ش.
[۲۵] عبدالرّحمن جامی، نفحات‌الانس، ج۱، ص۲۳۸، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران، ۱۳۳۶ش.


۲ - فهرست منابع


(۱) عمر ابن ملقن، طبقات الاولیاء، به کوشش نورالدین شریبه، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۶۸م.
(۲) احمد ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء، بیروت، ۱۳۵۷ق/۱۹۳۸م.
(۳) خواجه عبدالله نصاری هروی، طبقات الصوفیه، به کوشش عبدالحی حبیبی، کابل، ۱۳۴۱ش.
(۴) عبدالرّحمن جامی، نفحات‌الانس، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران، ۱۳۳۶ش.
(۵) معین‌الدین جنید شیرازی، شد الازار، به کوشش محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران، ۱۳۲۸ش.
(۶) علی دیلمی، سیرت الشیخ الکبیر ابوعبدالله ابن الخفیف الشیرازی، به کوشش، اشیمل-طاری، ترجمه رکن‌الدین یحیی بن جنید شیرازی، تهران، ۱۳۶۳ش.
(۷) روزبهان بقلی، شرح شطحیات، به کوشش هانری کربن، تهران، ۱۳۶۰ش/۱۹۸۱م.
(۸) احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
(۹) محمد سلمی، طبقات الصوفیه، به کوشش یوهانس پدرسن، لیدن، ۱۹۶۰م.
(۱۰) شرف‌الدین ابراهیم‌بن صدرالدین، تحفة العرفان فی ذکر سید الاقطاب روزبهان، روزبهان‌نامه، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، ۱۳۴۷ش.
(۱۱) عبداللطیف بن صدرالدین ابی محمد روزبهان ثانی، روح الجنان فی سیرة الشیخ روزبهان، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، ۱۳۴۷ش.
(۱۲) عبدالکریم قشیری، الرسالة القشیریة، به کوشش انصاری شافعی، قاهره، ۱۳۷۹ق/۱۹۵۹م.

۳ - پانویس

 
۱. ↑ روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ج۱، ص۴۱، به کوشش هانری کربن، تهران، ۱۳۶۰ش/۱۹۸۱م.
۲. ↑ معین‌الدین جنید شیرازی، شد الازار، ج۱، ص۲۲۵، به کوشش محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران، ۱۳۲۸ش.
۳. ↑ عبدالکریم قشیری، الرسالة القشیریة، ج۱، ص۱۸۲، به کوشش انصاری شافعی، قاهره، ۱۳۷۹ق/۱۹۵۹م.
۴. ↑ عبداللطیف بن صدرالدین ابی محمد روزبهان ثانی، روح الجنان فی سیرة الشیخ روزبهان، ج۱، ص۱۸۵، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، ۱۳۴۷ش.
۵. ↑ عمر ابن ملقن، طبقات الاولیاء، ج۱، ص۴۹۴، به کوشش نورالدین شریبه، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۶۸م.
۶. ↑ احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۳۰، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
۷. ↑ عبدالکریم قشیری، الرسالة القشیریة، ج۱، ص۱۸۲، به کوشش انصاری شافعی، قاهره، ۱۳۷۹ق/۱۹۵۹م.
۸. ↑ محمد سلمی، طبقات الصوفیه، ج۱، ص۴۱۴، به کوشش یوهانس پدرسن، لیدن، ۱۹۶۰م.
۹. ↑ احمد ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء، ج۱۰، ص۳۶۲، بیروت، ۱۳۵۷ق/۱۹۳۸م.
۱۰. ↑ خواجه عبدالله نصاری هروی، طبقات الصوفیه ،ص۴۱۲ ،به کوشش عبدالحی حبیبی،کابل،۱۳۴۱ش .
۱۱. ↑ روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ج۱، ص۴۲، به کوشش هانری کربن، تهران، ۱۳۶۰ش/۱۹۸۱م.
۱۲. ↑ شرف‌الدین ابراهیم‌بن صدرالدین، تحفة العرفان فی ذکر سید الاقطاب روزبهان، ج۱، ص۹، روزبهان‌نامه، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، ۱۳۴۷ش.
۱۳. ↑ معین‌الدین جنید شیرازی، شد الازار، ج۱، ص۲۲۵، به کوشش محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران، ۱۳۲۸ش.
۱۴. ↑ احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۷-۱۲۸، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
۱۵. ↑ علی دیلمی، سیرت الشیخ الکبیر ابوعبدالله ابن الخفیف الشیرازی، ج۱، ص۱۴۱-۱۴۳، به کوشش، اشیمل-طاری، ترجمه رکن‌الدین یحیی بن جنید شیرازی، تهران، ۱۳۶۳ش.
۱۶. ↑ عبدالرّحمن جامی، نفحات‌الانس، ج۱، ص۲۳۸-۲۳۹، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران، ۱۳۳۶ش.
۱۷. ↑ روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ج۱، ص۴۱، به کوشش هانری کربن، تهران، ۱۳۶۰ش/۱۹۸۱م.
۱۸. ↑ احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۷، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
۱۹. ↑ احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۹-۱۳۰، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
۲۰. ↑ احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۸، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
۲۱. ↑ روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ج۱، ص۴۱، به کوشش هانری کربن، تهران، ۱۳۶۰ش/۱۹۸۱م.
۲۲. ↑ احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، ج۱، ص۱۲۸، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
۲۳. ↑ احمد زرکوب شیرازی، شیرازنامه، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، ۱۳۵۰ش.
۲۴. ↑ معین‌الدین جنید شیرازی، شد الازار، ج۱، ص۲۲۶، به کوشش محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران، ۱۳۲۸ش.
۲۵. ↑ عبدالرّحمن جامی، نفحات‌الانس، ج۱، ص۲۳۸، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران، ۱۳۳۶ش.


۴ - منبع

دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابو محمد جعفر حذاء»، ج۶، ص۲۵۳۰.    


رده‌های این صفحه : تراجم | مشایخ صوفیه | مشایخ قرن چهارم




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.